توت فرنگی

Screenshot 2022 08 20 170924 min

کشت گلخانه توت فرنگی

شواهد باستان شناسی توسط انسان نشان می دهد که در عصر حجر اولین توت فرنگی ها  در ایران باستان رشد کرده است . بذر این گیاه توت فرنگی در شرق و غرب و در امتداد جاده ابریشم و از اروپا تا شرق به طور گسترده کشت شده است

تاریخچه توت فرنگی

شواهد باستان شناسی توسط انسان نشان می دهد که در عصر حجر اولین توت فرنگی ها  در ایران باستان رشد کرده است . بذر این گیاه توت فرنگی در شرق و غرب و در امتداد جاده ابریشم و از اروپا تا شرق به طور گسترده کشت شده است . اولین تصویر ثبت شده گیاه شناسی گیاه توت فرنگی در سال 1454 می باشد علاوه بر این سرخپوستان آمریکایی قبل از ورود استعمارگران اروپایی از توت فرنگی بومی استفاده کرده و از آن برای مقاصد آشپزی استفاده میکردند.قدمت این گیاه به2200 سال پیش برمی گردد. طبق اسناد تاریخی دست کم از سال 234 قبل از میلاد در ایتالیا می روید. درسال 1588 هنگامی که کشتی ها را اروپاییان در سواحل ویرجینیا لنگر انداخت محاجران از دیدن توت فرنگی ها تعجب کردند مردمان ملسا چوست امریکا و سرخپوستان این گیاه را می کاشتند.در قرن چهاردهم نوع وحشی آن به واسطه خواص دارویی معرفی گردیده است در قرن هجدهم بین دو واریسته اروپایی و آمریکایی دورگ گیری انجام شد و اجداد توت فرنگی های درشت امروزی بوجود آمد.در زمان صادرات اتابک اعظم توت فرنگی اصلاح شده از فرانسه به ایران وارد کرد و در تمام نقاط مختلف کشور کشت شد و به رقم اتابکی معروف گردید.تولیدجهانی این محصول 5/2 میلیون تن در سال است که کشورهای امریکا ،اسپانیا، ژاپن ، ایتالیا ، لهستان و کره جنوبی به ترتیب بیشترین تولید کنندگان این میوه هستند . امروزه 50% از تولید جهانی توت فرنگی به مناطقی با زمستان ملائم اختصاص دارد.

درباره توت فرنگی

توت فرنگی یک گیاه علفی دائم است گیاه توت فرنگی نه خزان کننده و نه همیشه سبز است و در صورت مساعد بودن شرایط مانند روزهای بلند و درجه حرارت به رشد خود ادامه می دهد و جزء خانواده Rosacae گل رز می باشد و بیشتر گیاهان از گونه fragariaxananassaمی باشد ، برخی از گونه های گیاهی توت فرنگی دیپلوئید هستند به این معنی که دارای دو مجموعه از هفت کروموزم (14 کل)هستند. برخی دیگر تتراپلوئید چهار جفت (28 کل )و برخی دیگر هگزاپلوئید شش جفت و 42 کل و اکتاوپوئید 8 جفت (56 کل) یاد کتلوید ده جفت (70 کل) است هر چه تعداد کروموزم بیشتر باشد قوی تر هستند و توت فرنگی بزرگتر و با کیفیت بهتر تولید می کنند با این وجود موارد استثنایی وجود دارد . گیاه توت فرنگی دارای ژنتیک قوی میباشد و در تمام اقلیم ها به راحتی می تواند یافت شود به جز آفریقا ، نیوزیلند ، استرالیا که دارای اشکال بومی نیستند بوته توت فرنگی دارای یک ساقه مرکزی یا طوقه یا تاج (Crown) بوده و برگ ها ، ریشه ها ، ساقه های رونده (Runner)و گل آذین از آن منشاء می گیرد.- ساقه رونده می تواند تولید گیاه دختری کند که این در صورتی است که بوته در شرایط روز بلند و دمای بالا قرار گیرد . حال اگر در روز کوتاه باشد ساقه گل دهنده ظاهر میشود.- خوشه گل انتهایی در حدود 30-20 عدد گل می تواند داشته باشد . ریشه از انتهای طوقه در طول فصل رشد ایجاد می گردد و فقط در صورت سرما رشد آن متوقف می گردد .

– در طول تاج یا طوقه ، بالای هر برگ یک جوانه محوری وجودد دارد که بسته به شرایط محیطی می تواند رانر و یا طوقه های دیگر اصطلاحاً با جوش تولید کند یا به صورت رکورد و خواب باقی بماند . برگ ها به صورت مارپیچی روی ساقه قرار می گیرد به طوری که ششمین برگ در امتداد اولین برگ قرار دارد . برگ ها معمولاً شانه ای و سه برگچه ای هستند و درو گوشوارک پا یا در روی ساقه قرار دارند . برگ های بیشتر گونه ها با توجه شرایط محیطی و تغذیه حدوداً چند ماه زنده می مانند . شکل برگچه ها از تخم مرغی تا گوه ای متفاوت است لبه برگ ها دندانه دار و تمام سطح برگ سیستم به نوع رقم از کرک پوشیده شده است .

– گل آذین توت فرنگی یک ساقه تغییر شکل یافته است که به یک شکوفه اولیه ختم می شود گل آذین از نوع گرزن است . معمولاً گیاهان مسن تر گل های بیشتری می دهند ولی گیاهان جوان تر کیفیت میوه بهتری دارند معمولاً گیاهان جوان گل های با کیفیت بهتری تولید می کنند . طول دوره گل دهی حدود 4 هفته است و همه میوه ها با هم نمی رسند . گل توت فرنگی معمولاً دارای 5 گلبرگ سفید و 5 کاسبرگ سبز بوده و تعداد پرچم ها معمولاً مضربی از  5 است اما مادگی آن ها بسیار زیاد است . این کارپل ها تبدیل به فندقه می شود کهمیوه اصلی را تشکیل می دهند که در حدود 400-500 فندقه وجود دارد و میوه مجتمع بخش خوراکی میوه  نهنج است . جنین شامل دو لپه و محتوی پروتئین و چربی و فاقد نشاسته است .

آناتومی توت فرنگی

َگیاه توت فرنگی به 5 ساختار طبقه بندی می شود برگ ، ریشه ، طوقه ، رانر ، گل و میوه ورانه دختری ، برگ و ریشه گیاه توت فرنگی در فتوسنتز یا جذب آب و مواد مغزی تاثیر دارد طوقه به عنوان موتور مولد یا اندوخته گیاه توت فرنگی می باشد . و استولن یا ساقه رونده میوه و گل از این محل تولید می شود هر چه طوقه قویتر و بزرگتر باشد میوه با کیفیت و گل بهتری می دهد .

گیاه شناسی توت فرنگی

گیاه شناسی

ریشه های نابجا از قسمت پایین طوقه حاصل می شوند و توده ریشه ای را به وجود می آورند. سیستم گسترش ریشه ها در بستر به نوع رقم توت فرنگی نوع سیستم شرایط آب وهوایی وقدرت رشدطبیعی گیاه بستگی دارد. در حدود25-50 درصد ریشه ها در عمق بین 0-8 سانتی متری خاک قراردارند عمق بیشتر مستقر هستند. دربستر های سبک ونرم رشد ریشه بیشتر عمودی هست ولی ریشه های سنگین و پرآب رشد ریشه افقی می باشد. برسی ها نشان می دهد حدود 90% وزن ریشه های توت فرنگی تا عمق 15 سانتی متری متری قرار دارند.

ریشه Root

گونه های مختلف دارای سیستم ریشه ای متفاوتی می باشد و تاحد زیادی ریشه به قدرت گیاه و نوع رانر و نشاء بستگی دارد گیاهان جوان و شاداب دارای سیستم ریشه ای خوبی هستند ولی گیاهان پیرتر با سیستم ریشه ای بزرگ هستند که در زمستان وهوای سرد می تواند آسیب ببیند. دو نوع ریشه وجود دارد ریشه های اصلی که از طوقه خارج می شود وریشه های جانبی که از روی ریشه های اصلی تولید می شود عمق  مناسب کشت خیلی مهم می باشد برای گیاه توت فرنگی و اگر گیاه در عمق پایین تری کاشته شود خفه می شود و ایجاد بیماری در طوقه می گردد و اگر زیاد طوقه بالا باشد بوته بعد از مدتی خشک می شود.

طوقه crown

محل اتصل ریشه به برگ را طوقه می گویند. و گل و برگ در آنجا ساخته می شود هرچه طوقه بزرگتر وقوی تر باشد کیفیت میوه و گلدهی بیشتر می باشد ارتفاع طوقه توت فرنگی بسیار کوتاه بوده و بین5-10 سانتی متر می باشد. رشد مریستم انتهای طوقه موجب تشکیل گره جوانه جدید می گردد. از جوانه های جانبی طوقه ریشه به شرایط رشد ساقه های رونده و یا گل آذین حاصل می شود ارتفاع بوته توت فرنگی حدود15-20سانتی متر است.  

استولون  Stolon                                                                                           

باتشکیل استولون یا دستک توت فرنگی می تواند. به طریق غیر جنسی تکثیر یابد. استولون ها جوانه های جانبی کشیده ای هستند تحت تاثیر طول روز با 14 ساعت روشنایی و افزایش درجه حرارت شروع به رشد می کنند ودرمحل گره های خود بوته های جدید باریشه های نابجا به وجود می آورند.هر استولون می تواند استولون های جانبی تولید کرده به طوری که می توان گفت یک بوته توت فرنگی می تواند تا صد بوته جدید تولید کند ولی عمل 4-20 بوته حاصل از گیاه مادری دارای کیفیت قابل استفاده را دارند. از آن جا که بین تشکیل گل و تولید استولون اثرات متقابلی وجود دارد تولید آن ها را نیز می توان با ترکیبات شیمیایی تحت تاثیر قرار دارد.اسید ماشین مانع تشکیل استولون ها می شود و برعکس جیبرلین از تشکیل گل ها جلو گیری کرده و موجب افزایش تولید استولون ها می شود.

برگLeaf

برگ توت فرنگی در طول روزهای بلند و دمای بالای14درجه رشد می کند. اگر درجه حرارت پایین به نقطه انجماد نزدیک شود رشد برگ متوقف شود برگها به طور مداوم در طول فصل رشد می کنند.و جایگزین می شوند. اندازه برگها متفاوت است برگهای جدید به رنگ سبز روشن و برگهای مسن به رنگ تیره می باشد.برگ توت فرنگی مهم ترین وظیفه حیاتی تغذیه و تخلیه فرآیندهای داخلی گیاه را برعهده دارد. عمر برگ های توت فرنگی به طور متوسط 56روز است که ارقام مختلف بین 21تا77روز متفاوت است.برگ توت فرنگی از یک دمبرگ و یک پهنک برگچه ای تشکیل شده است که شکل پهنک برگ بیضی کشیده تاگرداست.آرایش برگ ها بر روی طوقه به صورت مارپیچی می باشد. روی برگچه ها و مرگ ها کرک وجود دارد. از لحاظ دوام برگ بر روی بوته بستگی به رقم متفاوت متفاوت می باشد. مثلا رقم توت فرنگی شیلی برگ ها همیشه سبز است ولی ویرجینیایی با اولین سرمای شدید برگ ها از بین می روند. اصولا در دمای بالای 30 درجه تعداد و سطح برگ متوقف می شود.

گل Flower

گل ها در توت فرنگی به صورت گل آذین گوزن دو سویه مرکب ظاهر می شوند که گل اولیه زودتر باز می شود وبه بزرگترین گل و میوه تبدیل می شود که توسط گل اصلی از محل طوقه ی گیاه ظاهر می شوند.هرگل دارای یک کاسبرگ و5گلبرگ به اشکال مختلف صاف.پهن و گرد می باشد. معمولا روی هر گل آذین حدود 15 عددگل تشکیل می شود ولی در ارقام مختلف بر روی گل آذین از1تا39عددگل ظاهر می شود.نکته مهم آن است که در ارقام مختلف توت فرنگی سه نوع گل وجود دارد.

گل های دو جنسی .گل های ماده خالص . گل های ناخالص. در گل های دوجنسی اندام های نروماده یعنی پرچم و مادگی درون یک گل به صورت مجتمع قرار گرفته اند. اگر گل فقط دارای اندام های ماده باشد.

گل ماده خالص و اگر فقط اندام نر باشد گل نر خالص می گویند که عمل غیربارور است و دارای 25-30عدد پرچم است نکته قابل توجه این است که گل های نر خالص باید از مزرعه حذف گردد زیرا به دلیل عدم تشکیل میوه در آنها عملکرد کاهش می یابد. مشخصه گل های نر خالص تخمدان رشد نکرده و پوشیده شدن تخمدان توسط سربرگ ها است. لازم به ذکر است که گل های نر خالص توت فرنگی سریع الرشد بوده و استولون های زیادی تولید می کنند. توصیه می شود از ارقام با گل های دو جنسی که خود گشن بوده استفاده شود.استقرار گل روی بوته توت فرنگی در واریته های مختلف متفاوت می باشد در برخی واریته ها ممکن است طول دمگل از طول دمبرگ  بلندتر بوده یا بلعکس . تعامل گل در توت فرنگی از بیرون به داخل گل است گل های توت فرنگی به علت دارا بودن کیسه های شهد در قسمت پایین که به نهج متصل می شوند موجب جلب حشرات انجام میگردد . دانه گرده در اوایل فصل رشد مرطوب و چسبناک و دانه گرده تشکیل شده در طی فصل رشد خشک و سبک تر است.

میوه Fruit

میوه از نوع مجتمع و کاذب می باشد زیرا قسمت قابل خوراک آن نهج گوشتی گنبدی شکل است . میوه های اول بر روی ساقه اصلی اندازه بزرگتری نسبت به میوه ها ی در انشعابات دیگر ساقه را دارد . اندازه و تشکل رنگ میوه و ارقام مختلف متفاوت است . میوه هایی که بیشتردر معرض نور خورشید هستند قرمزتر هستند . نوع شرایط اقلیمی در طول و مزه میوه توت فرنگی موثر است معمولاً میوه ها در آب و هوای ابری دارای مزه ترش و طعم نامطبوع است و در هوای گرم و نور خورشید میوه دارای مزه شیرین و مطبوع است . روی میوه توت فرنگی دانه های ریزی به رنگ زرد یا قهوه ای وجود دارد که همان در توت فرنگی هستند که در داخل گوشت میوه قرار دارند

طبقه بندی ارقام توت فرنگی

دو نوع طبقه بندی در مورد توت فرنگی اعمال شده است که یکی بر اساس ارقام بهاره و چهار فصل و دیگری بر اساس واکنش به فتوپریود که به روز کوتاه ، روز بلند ، روز خنثی طبقه بندی میشوند .

ارقام بهاره یعنی بوته هایی که در سال یکبار میوه می دهند که عبارتند از اتابکی ، آرمو ، توری ، تیوگا ، گورلا، روگانتلت ، اسیتا، کاتس کیل وفرمنا که مناسب گشت در فضای باز و مزرعه می باشند . ارقام چهار فصله که سریع رشد و خزنده بوده و از اواخر اردیبهشت تا اواخر تابستان گاهی اوایل پاییز میوه می دهند  و گاهی در زمستان هم در گلخانه و مساعد بودن شرایط محصول دارند این ارقام عبارتند از کاماروسا، گاویتا ، سیلوا ، آلبیون ، سان آندرس ، سابرینا و …

مشخصات برخی گونه های توت فرنگی

توت فرنگی جنگلی یا وحشی

نوعی از توت فرنگی می باشد که در سطح وسیعی از دنیا و همین در مناطق شمال کشورمان به صورت طبیعی رشد می کند. دارای میوه های کوچک نرم ومعطر به شکل بیضی ورنگ قرمز براق می باشد.

که رومی ها در باغات خود پروش می دادند در فرانسه در قرن 14 به مزرعه انتقال دادند و از این نوع توت فرنگی ارقام چهارفصل حاصل گردید

توت فرنگی معطر

موطن اصلی تان اروپاشمالی و سیبری است. دارای رشد قوی تری هست یک گونه هگزاپلوتید است میوه به رنگ قرمز ارغوانی و نرم وبیضی شکل و معطر است واز دورگ گیری توت فرنگی جنگلی حاصل شده.

توت فرنگی ویرجینیایی

بومی مناطق شمالی شرق امریکا است و جز گونه های اکتاپلوئید است این گونه دارای برگ نازک به رنگ سبزمایل به آبی و دندانه های حاشیه برگ خشن می باشد. برگهای دارای دمبرگ روشن و کروی زودرس بوده و میوه دهی در طول فصل رشد طولانی می باشد.

توت فرنگی شیلی

توت فرنگی شیلی بومی سواحل اقیانوسی آرام.آرژانتین و هاوایی و شیلی بوده و جز گونه اکتاپلوتیداست. درسال1721از شیلی به فرانسه آورده شد. دارای برگ ضخیم. براق به رنگ سبز تیره دائم سبزاست. قطر گل25-35میلی متر و وزن میوه بومی1-3گرم در ارقام تجاری 10گرم در ارقام جنسیتی گل دو جنسیتی است ارقام تجاری آن که در فرانسه پرورش داده می شود ماده خالص بوده و برای تولید میوه با توت فرنگی شیلی به همراه ویرجینیایی کشت می شود.

توت فرنگی آناناسی

درسال1766از دورگ گیری توت فرنگی جدیدی بنام آناناسی به دست آمد که دارای میوه درشت تری بود.درقرن 18 کشت آن آغازشد.ویک گونه اکتاپلوتید است.توت فرنگی آناناسی به اجداد توت فرنگی های جدید مرسوم است. مشخصه این گونه گل های درشت.کاسبرگ ها لبدار و برگ های پهن وبیضی شکل می باشند.

مشخصات برخی گونه های توت فرنگی
  • روزکوتاه ماننده کاماروسا. سویت چارلی . سابرینا
  • روزبلند مانند سوناتا. السانتا
  • روز خنثی مانند آلبیون. سلوا

ارقام روزکوتاه

ارقام روزکوتاه وقتی طول روز کمتر از 12 ساعت شود دمای زیر 15درجه باشد.

شروع به گلدهی می کنند. ارقام روزکوتاه بیشتر در سطح تجاری در گلخانه ها برای محصول خارج ازقحطی کاربرد دارند.

ارقام روز خنثی

این ارقام به طول روز بی تفاوت بوده ودر دمای زیر15 درجه شروع به گلدهی می کنند و تقریبا در طول سال محصول دارند و بیشتر در گلخانه ها و فضای باز در سطح تجاری کاربرد دارند.

ارقام روز بلند

 این ارقام که درشمال اروپا و هلند و بلژیک و حتی در آلمان کشت می شوند در طول روز بلند شروع به گلدهی می کنند و باتوجه به استفاده از نور مصنوعی در این گلخانه ها و بالا بردن طول روز می توانند عملکردهای خوبی داشته باشند.

چالندر

یک رقم استاندارد برای مناطق معتدل وبه خاطر بازدهی بالای آن و بازارپسندی به لحاظ اندازه ورنگ طعم مورد استقبال قرارگرفته است.

سوئیت چارلی

یک رقم برای بازاردهی اول فصل مناسب می باشد و زودتر از رقم چالندر میوه می دهد.

این رقم 2 هفته اول کیفیت میوه خوب می باشد. و سپس اندازه میوه کاهش چشم گیری می کند یک رقم زودرس میوه دارای قند واسید بالایی هست.

کاماروسا

به طوروسیعی در دنیا کشت می شود حدود33% ارقام کشت شده در دنیا کاماروسا می باشد.

که از دانشگاه کالیفرنیا معرفی گردیده است. بهترین رقم برای مناطق ساحلی کارولینای شمالی و جنوبی و جرجیا است. میوه سفت و بزرگ بوده و کیفیت خوبی دارند. این رقم نسبت به آنتراکنوز حساس است

 سلوا

از کالیفرنیا معرفی گردیده است عملکرد بالایی دارد. میوه رنگ آن قرمز و درشت می باشد و درخشان. براق.طعم مناسب تر دارد وصول دوره برداشت طولانی و امکان انبارداری وصول عمر میوه خوب می باشد برای حمل و نقل گلدهی آن مداوم می باشد در طول سال رقم سیسکاپ از کالیفرنیا است.

آتیوس 

روز خنثی می باشد و رنگ سطح و گوشت میوه قرمزتیره است اندازه میوه متوسط تا بزرگ است طعم میوه خوب است و بافت میوه نرم است ولی عملکرد خوبی دارد .

ارلیگو

 کیفیت میوه عالی اندازه میوه متوسط میوه متقارن براق و طعم خوبی دارد به پوسیدگی قرمز حساس است .

السانتا

میوه از نظر گوشت و پوست بسیار ماندگار و دارای رنگ قرمز نارنجی است .

پاجارو در روز کوتاه 

اندازه میوه بسیار بزرگ و سفت ، رنگ قرمز براق و روشن عالی عملکرد خوبی دارد .

– ارقام جدید به درد گلخانه هایی با تجهیزات کم و ضعیف می خورند مثل سان آندرس و آلبیون ….

جدول یک عدد توت فرنگی کوچک (۷ گرم)
جدول یک عدد توت فرنگی بزرگ (۱۸ گرم)
ماده غذاییمقدار
کالری۲
کل چربی۰ گرم
چربی اشباع۰ گرم
چربی چند غیر اشباع۰ گرم
چربی تک غیر اشباع۰ گرم
کلسترول۰ میلی گرم
سدیم۰.۱ میلی گرم
پتاسیم۱۰.۷ میلی گرم 
کل کربوهیدرات۰.۵ گرم
فیبر غذایی۰.۱ گرم
قند۰.۳گرم
پروتئین۰ گرم
ویتامین آ۰٪ از نیاز روزانه
کلسیم۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین دی۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین ب ۱۲۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین ث۶٪ از نیاز روزانه
آهن۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین ب ۶۰٪ از نیاز روزانه
منیزیم۰٪ از نیاز روزانه
ماده غذاییمقدار
کالری۶
کل چربی۰.۱ گرم
چربی اشباع۰ گرم
چربی چند غیر اشباع۰ گرم
چربی تک غیر اشباع۰ گرم
کلسترول۰ میلی گرم
سدیم۰.۲ میلی گرم
پتاسیم۲۷.۵ میلی گرم
کل کربوهیدرات۱.۴ گرم
فیبر غذایی۰.۴ گرم
قند۰.۹ گرم
پروتئین۰.۱ گرم
ویتامین آ۰٪ از نیاز روزانه
کلسیم۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین دی۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین ب ۱۲۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین ث۱۷٪ از نیاز روزانه
آهن۰٪ از نیاز روزانه
ویتامین ب ۶۰٪ از نیاز روزانه
منیزیم۰٪ از نیاز روزانه
1111 min

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

درباره ما

تجهیزات گلخانه ای بِریار، بابیش از یک دهه تجربه در تأمین و تولید انواع تجهیزات و ملزومات گلخانه ای با بالاترین کیفیت از شرکت های ایرانی و اروپایی مطرح در بازار ، در راستای ارائه انتقال دانش فنی نوین،ایجاد ارزش افزوده ، سودآوری ،ارتقاء امنیت تولید، جهت افزایش بهره وری در بخش گلخانه های کشور در کنار شما خواهد بود .

تماس باما

آدرس ایمیل : beryarfarms@gmail.com

شعبه یک : تهران، صفادشت

شعبه دو : کرج، هشتگرد

شماره تلفن 1 : 09106738744

شماره تلفن 2 : 09981676308